Foto: The Times They Are A-Changin’ #1 by Ludwig Riml, via www.ludwigriml.com
Brief van mijn vader, 4 okt 2023, 05:20
Lieve Renate,
Laat ik deze keer eens bij het eind beginnen: een f*cking waste of time??
Zo zie ik het dus helemaal niet. Als je mij beter zou kennen, weet je dat ik geen tijd verknoei aan zinloos geleuter.
Dat je toch nog iets goeds van mij heb geleerd, het vuur waar je het over had, dan stemt mij dat tot vreugde. Misschien is je beschermen met hardheid niet wat jij voorstaat, maar het kan je wel beschermen tegen de invloeden van buitenaf.
Je bent mij dankbaar voor wat ik niet en wel voor je heb gedaan?? Daar mis ik het even. Hoe kun je dankbaar zijn voor iets wat ik niet voor je heb gedaan? Ik vraag mij soms af of ik ooit wel genoeg voor jullie heb gedaan? Ik heb in ieder geval niet kunnen voorkomen dat je soms in mijn ogen de verkeerde keuzes hebt gemaakt, dus dat trek ik mij best wel aan. Maar dit neemt niet weg dat je voor mij zeer zeker "goed genoeg" bent en altijd zal blijven.
Terug naar je diepgaande zelfonderzoek: ik zou als ik jou was niet al te diep graven, daardoor kunnen de frustraties alleen maar groter worden. Je wilt tot de kern komen zeg je, de kern waarvan? Geluk, ongeluk, ze liggen zo dicht bij elkaar. En neem van mij aan dat elke botsing pijnlijk is.
Zoals ik het zie is een confrontatie met de realiteit, een eerste stap om tot verbetering te komen. Wat is de realiteit? Wel nu, de realiteit is dat onze relatie al jaren lang niet is wat die volgens mij zou moeten zijn en daar hebben we beiden natuurlijk schuld aan.
Dat ik aan de andere kant van de wereld woon, helpt natuurlijk niet mee.
Ik heb mij vaak afgevraagd waar en op welk moment is het mis gegaan??
Dat antwoord is moeilijk te geven. Ik denk dat het meer een samenloop van omstandigheden is die dat heeft veroorzaakt. Het heeft denk ik ook heel veel te maken met keuzes die gemaakt zijn. Maar ook met ervaringen die niet uit te wissen zijn.
Ik zal je een voorbeeld geven. Het was op een verjaardag van B., toen jullie nog op de dijk woonden. We hadden onze vakantie zo gepland dat we daar bij konden zijn. Bij aankomst werd er nauwelijks naar ons omgekeken: iedereen kreeg iets te drinken (wij niet) totdat eindelijk M. ons een drankje aanbood. Maar toen zaten we daar op die muur al bijna een uur. Op dat moment nam ik het besluit: wij komen nooit meer op een verjaardag van jullie naar Nederland.
Over IJburg gesproken: al die jaren dat je daar gewoond hebt, heb je ons nooit uitgenodigd om daar te komen logeren?? Dus daar heb ik zeer zeker geen goede herinneringen aan. Misschien waren wij wel niet "goed genoeg" ??
Om verder geen ouwe koeien uit de sloot te halen, stop ik met voorbeelden. Jij zult ze van mij / ons ook wel hebben? Je erkent dat ook jij vindt dat je niet goed genoeg geworden bent??
Ik zie het dus niet als een spel, waarbij er gewonnen moet worden, veel meer als een bevestiging van iets wat ik helaas al lang wist. De vraag is: wat doen we ermee?? Je kunt het natuurlijk gewoon naast je neerleggen en (vrolijk) je leventje verder leiden. Dan komt mijn oude spreekwoord weer om de hoek kijken: "Ze dronken een glas, ze deden een plas en het bleef zoals het was".
We hoeven geen spel te spelen om ons gelijk te halen en dat gaan we dus ook niet doen. Maar doormodderen zoals we nu doen, geeft ons beiden ook niet de bevrediging die we kennelijk zoeken? Dus sta ik open voor iedere vorm van verbetering?
Ik las dat je je opdracht had teruggegeven? Geen probleem hoor, dan cancelen we het hele feest gewoon omdat het dan eigenlijk helemaal geen feest is. “Even goede vrienden” zeggen ze dan geloof ik?
Het was zeker niet als een spel bedoeld, meer als een erkenning van jouw ongetwijfeld aanwezige kwaliteiten.
Natuurlijk mag je mij, na bijna 50 jaar, verwijten dat ik niet bepaald een goede vader ben geweest. Dat recht heb je en zal ik moeten accepteren, hoe moeilijk ook?
Ik hoop het nog een tijdje vol te houden op deze aardkloot en misschien kom ik ooit tot de conclusie dat het allemaal de moeite waard was?
De TIJD zal het leren.
Het is in ieder geval goed om te constateren dat toch iets van het VUUR dat ik op mijn kinderen heb proberen over te brengen, zij het als een vonk, is overgeslagen. Dat het vervolgens een hoop onverwerkte zaken in de as heeft gelegd, spijt mij dan weer. Maar is nogmaals, zeer zeker, geen F*cking waste of time.
Je liefhebbende Vader
“Relatie verwijst naar minimaal twee, dus naar verdeeldheid. De werkelijkheid is echter niet-twee. Jij bent elke relatie die je meent te hebben. ”
Helderheid
In het overzichtje dat ik heb gemaakt van alle brieven zie ik dat ik mijn antwoord op deze brief 2,5 maand laat liggen. Ik moet graven in mijn digitale geheugen om daarvoor een verklaring te vinden. Ik zie dat ik mijn vader geen appjes heb gestuurd en en ook dat we niet hebben gebeld. Het blijft gissen naar het precieze waarom, al zie ik in mijn correspondentie met anderen dat het roerige tijden waren voor ‘mij’. Het heldere zien hoe het is, liet me niet meer los. De rest van mijn leven wél. De waarheid verkoopt immers slecht. Mijn helderheid trok een enkeling aan, maar ook slechts tot een zekere hoogte. De relatie met een vriendin uit mijn toen recente No Limits Society-verleden en die met mijn broer—die een shift doormaakte van Boeddhisme naar Non-dualiteit—veranderden al snel een soort leraar-leerling-verhouding die vroeg om grenzen die ik niet gewend was te stellen. Het leverde wekenlang geweldige gesprekken op, tot ik pijnlijk duidelijk werd in mijn antwoorden die hen confronteerden met iets wat ze niet wilden horen en ook niet gewend waren te horen van ‘mij’. Het was alsof ze mij zochten als spiegel, maar als die te helder liet zien wat er was, deinsden ze terug of keken ze weg. Ze zagen niet dat die spiegel die ik ze voorhield niets met mij, Renate, te maken heeft. Mijn reflecties waren onpersoonlijk, rauw en compromisloos, oftewel: 100% liefdevol in de werkelijke betekenis van het woord: all-inclusive, niets ontziend.
Los laten
De vriendin liet uiteindelijk los op een manier die voor haar waar was. Ik heb er een halve dag om gehuild en wist dat het ook niet meer ‘goed’ zou komen: het voelde goed zoals het was. Het verdriet was op een gegeven moment ineens voorbij. Het had iets abrupts en kwam ook niet meer terug. Ik realiseerde me dat deze 'verloren' vriendschap op een dieper niveau helemaal niet verloren was—de kern van wat werkelijk verbindend is, bleef intact.
Mijn broer liet wat minder makkelijk los. We hadden al jaren regelmatig contact en een zuiver lijntje waarover veel spirituele zaken gedeeld konden worden. Mits we niet terugschoten in oude broer-zus-rollen… Het was ook verhelderend om af en toe iets met hem te delen over de briefwisseling met mijn vader. Hij heeft deze brieven nooit gelezen en het ging niet om de inhoud ervan, maar zijn unieke perspectief op deze gemeenschappelijke vader voegde extra diepte toe aan mijn eigen proces en leerde me bovendien hoeveel we niet wisten van elkaar.
Maar goed, ik dwaal af—het zit vast in mijn DNA…
Verlichting
Dit alles, de briefwisseling, het Zelfonderzoek en de Grote Gesprekken met ‘anderen’ wisselden zich af met het helpen van mijn moeder en haar man met hun letterlijk op stapel staande verhuizing: verrassend simpele, aardse bezigheden die me ‘verlichting’ boden op een manier die veel dieper was dan ik had verwacht. Ik kon los laten wat in mijn hoofd speelde en simpelweg doen. Bovendien bracht dit helpen van mijn moeder—die als een berg opzag tegen de opgestapelde verhuizing—onze relatie op natuurlijke wijze in balans. Ze hoefde niet langer het slachtoffer te spelen, ze was gewoon een natuurlijk slachtoffer van het mens-zijn: een oudere vrouw die de fysieke en mentale flexibiliteit en ook de energie niet had om in de complexiteit van het project stevig overeind te blijven staan. Er voor haar zijn en haar helpen, zonder iets te hoeven ‘verhelpen’, deed als vanzelf iets herstellen tussen ons. Of zij dat ook zo heeft ervaren, valt sterk te betwijfelen. Maar duidelijk was dat er een hoop gebeurde in de relatie tot mij en de mensen die mij hadden gemaakt tot hun dochter.